دستگاه پالس اکسیمتر

یکی از نعمت‌های بزرگی که شاید زیاد به چشم نیاید، نفس کشیدن و در واقع راحت نفس کشیدن است. اما برخی از بیماران که با اختلالات تنفسی مواجه هستند، کاملا نبود این نعمت را حس می کنند. افرادی که میزان غلظت اکسیژن در خون آنها کم است. در این افراد بررسی میزان اکسیژن موجود در خون ضروری است.

تشخیص به موقع کمبود اکسیژن خون می تواند روند درمان را سرعت بخشد. پالس اکسیمتر، دستگاهی است که این کار را برای این افراد انجام می‌دهد.

دستگاه پالس اکسیمتر تنها در بیمارستان‌ها مورد استفاده قرار نمی گیرد. بلکه از انواع مختلف آن در خانه نیز می‌توانید استفاده کنید. اگر می‌خواهید بدانید پالس اکسیمتر چیست، در ادامه این مطلب با پادرا همراه باشید.

دستگاه پالس اکسیمتر چیست؟

پالس اکسیمتر یک آزمایش غیر تهاجمی و بدون درد می باشد که سطح اشباع اکسیژن یا میزان اکسیژن خون را می سنجد. این دستگاه می‌تواند به‌سرعت تغییرات جزئی در میزان انتقال اکسیژن به اندام‌های دورتر از قلب، از جمله پاها و دست ها را تشخیص دهد.

«پالس اکسیمتر» دستگاه کوچکی شبیه گیره است که به یک قسمت از بدن مانند انگشتان دست ‌و پا یا لاله گوش متصل می‌شود. پالس اکسی‌متر معمولاً روی انگشت قرار می‌گیرد و بیشتر در مراقبت ویژه مانند اورژانس یا بیمارستان استفاده می‌شود. برخی از پزشکان، مانند متخصصان ریه نیز ممکن است از این دستگاه در مطب خود استفاده کنند.

سطح اکسیژن خون شما، در واقع میزان اکسیژن موجود در گلبول‌های قرمز خون شما است. بدن شما دائما میزان اکسیژن خون را به طور دقیق تنظیم می‌کند. چرا که حفظ تعادل دقیق خون اشباع شده از اکسیژن، برای سلامتی بدن حیاتی و ضروری است. چون این عمل به صورت طبیعی صورت می گیرد، بسیاری از پزشکان نیازی به بررسی آن نمی‌بینند.

مگر اینکه علائمی مانند تنگی نفس یا درد قفسه سینه را در فرد مشاهده کنند. با این‌ حال، افرادی که به بیماری‌های مزمن مبتلا هستند، باید سطح اکسیژن خون خود را کنترل کنند. این بیماری‌ها شامل آسم، بیماری قلبی و بیماری انسدادی مزمن ریوی است.

در این موارد، کنترل سطح اکسیژن خون می‌تواند به فرد بیمار کمک کند تا تشخیص دهد که آیا روش‌های درمانی در مورد او موثر هستند یا باید آنها تغییر دهد. این افراد باید میزان سطح اکسیژن خون خود را به طور دائم  قرائت کنند تا بدانند که اکسیژن خون آنها در چه سطحی باید باشد.

هدف استفاده از پالس اکسیمتر

هدف استفاده از دستگاه پالس اکسیمتری بررسی عملکرد درست قلب در پمپاژ اکسیژن به نقاط مختلف بدن است. این دستگاه برای نظارت بر سلامت افراد با هر نوع بیماری که می‌تواند بر سطح اکسیژن خون تأثیر بگذارد، به‌ویژه بیماران بستری در بیمارستان استفاده می شود.

به ویژه بیمارانی که از بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD) رنج می برند یا بیماری آسم، ذات‌الریه، سرطان ریه، کم‌خونی، حمله قلبی یا نارسایی قلبی و یا نقص مادرزادی قلب دارند.

ویژگی بهترین مارک پالس اکسیمتر

از جمله ویژگی هایی که بهترین برند پالس اکسیمتر می بایست دارا باشد، عبارت است از:

1. توانایی ارزیابی میزان عملکرد یک داروی جدید تنفسی.
2. توانایی ارزیابی اینکه آیا کسی به تنفس کمکی نیاز دارد یا خیر.
3. توانایی ارزیابی عملکرد صحیح دستگاه ونتیلاتور.
4. توانایی نظارت بر سطح اکسیژن در حین یا بعد از عمل جراحی که بیمار به آرام‌بخش نیاز دارد.
5. توانایی تعیین میزان تاثیر اکسیژن درمانی.
6. توانایی ارزیابی کسی که در هنگام خواب تنفسش برای چند لحظه متوقف می‌شود.
7. توانایی ارزیابی توانایی فرد و تحمل شرایط وقتی که فعالیت بدنی افزایش می‌یابد.

نحوه عملکرد دستگاه پالس اکسی‌مترها

پالس اکسی‌مترها نوری را به انگشت یا لاله گوش می تابانند و سپس با انعکاس پرتو نور، سنسور نوری میزان عبور نور یا بازتابش از سمت دیگر را اندازه‌گیری می‌کنند. سپس، با استفاده از معادلات ریاضی و روابط فیزیکی حاکم، پالس اکسی‌مترها میزان اکسیژن در خون را محاسبه می کنند.

در طی خواندن پالس اکسی‌متری، یک وسیله کوچک گیره‌ مانند روی انگشت دست، لاله گوش یا انگشتان پا قرار می‌گیرد. پرتوهای کوچک نوری از خونِ بافت عبور کرده و میزان اکسیژن آن را اندازه‌ می گیرند. این کار را با اندازه‌گیری تغییرات جذب نور در خون اکسیژن‌دار یا فاقد اکسیژن انجام می‌دهد. پالس اکسی‌متر می‌تواند میزان اشباع اکسیژن همراه با ضربان قلب را به شما بگوید.

علائم افت سطح اکسیژن خون

وقتی سطح اکسیژن خون شما از حد معمول خارج شود، ممکن است علائمی را مشاهده کنید که به شرح زیر است:

• تنگی نفس.
• درد در قفسه سینه.
• سر گیجه.
• سردرد.
• تپش قلب سریع.

اولین اقدامات پس از سنجش اشباع خون با استفاده از پالس اکسیمتر چیست؟

اگر همچنان سطح اکسیژن خون پایین بماند، ممکن است علائم کبودی بروز کند. علامت شاخص این شرایط تغییر رنگ ناخن به رنگ آبی، پوست و غشاهای مخاط است. کبودی یک شرایط اضطراری است که باید برای دریافت مراقبت پزشکی فوراً به مراکز درمانی مراجعه کنید. کبودی می‌تواند منجر به نارسایی تنفسی شود که در شرایط حاد زندگی را تهدید می‌کند.

 مزایای استفاده از پالس اکسیمتر

پالس اکسیمتر مزایایی دارد مانند:

• ارائه آرامش خاطر به افراد دارای بیماری مزمن تنفسی، قلبی و عروقی.
• نشان‌دادن عوارض جانبی خطرناک در افرادی که داروهایی مصرف می‌کنند که بر تنفس یا اشباع اکسیژن تأثیر می‌گذارند.
• نظارت بر اشباع اکسیژن در طول زمان.
• هشدار در صورت کاهش سطح اکسیژن به میزان کمتر از حد نرمال، به‌ویژه در نوزادان.
• ارزیابی نیاز به دستگاه‌های تنفسی.
• نظارت بر میزان اشباع اکسیژن در افراد تحت بیهوشی.

سخن پایانی

دستگاه‌های پالس اکسی‌متری غیرتهاجمی هستند و خطرات جدی ندارند. برخی از افراد تحریک جزئی، از جمله قرمزی پوست و حساسیت را در هنگام استفاده از این دستگاه مشاهده می کنند. اگر گیره پالس اکسیمتر خیلی محکم نصب شود و برای مدت طولانی استفاده شود، پالس اکسی‌متر می‌تواند اکسیژن رگ‌های اطراف را قطع کند.

هرکسی که دچار بی‌حسی، سوزن سوزن شدن یا تغییر در رنگ پوست شود باید سریعاً این موضوع را به پزشک اطلاع دهد. خطر اصلی پالس اکسیمتری قرائت نادرست است. دقت پالس اکسی‌مترها به نحوه استفاده از آن بستگی دارد و تغییرات جزئی در موقعیت گیره یا پروب می‌تواند سبب قرائت نادرست شود.

افرادی که از پالس اکسی‌مترها برای کنترل میزان اشباع اکسیژن استفاده می‌کنند، نباید به آن به‌عنوان جایگزینی برای بقیه روش‌های نظارتی اعتماد کنند .افرادی که در هنگام تنفس احساس تنگی نفس، سرگیجه یا سایر علائم کمبود اکسیژن را دارند، باید به‌ سرعت به مراکز درمانی مراجعه کنند.